Het belang van trauma-geïnformeerde rechtspleging in de context van huiselijk geweld

Het belang van trauma-geïnformeerde rechtspleging in de context van huiselijk geweld.
ViNe, het kennisnetwerk Victimologie in Nederland, stond onlangs stil bij het belang van een trauma-geïnformeerde aanpak, zowel bij slachtoffers als daders in een strafrechtelijke context.

In het artikel  ‘Uithuisplaatsing of goed genoeg ouderschap? Het belang van trauma-geïnformeerde rechtspleging in de context van huiselijk geweld’  laten behandelaar en Drakentemmers trainer Marscha Mansvelt, advocaat Ariane Hendriks en projectleider van Drakentemmers Trijntje Kootstra aan de hand van een casus over intieme terreur zien wat er mis kan gaan in de rechtbank als er geen rekening wordt gehouden met onderliggend trauma. Ook lichten de auteurs toe hoe wél trauma-geïnformeerd gewerkt kan worden.

De belangrijkste aanbevelingen hierbij zijn:

  • Weeg trauma mee vanaf het begin.
  • Maak een inschatting van het risico op acute onveiligheid, waarbij ook andere professionals en het netwerk van de betrokkenen worden gesproken.
  • Rapporteer feitelijk en concreet op gedrag (‘wie doet wat tegen wie, hoe vaak en met welke gevolgen?’). Denk hierbij niet alleen aan fysiek geweld, maar ook aan psychologisch geweld. Zeker bij intieme terreur is er sprake van manipulatie door de pleger om betrokken professionals te beïnvloeden en het slachtoffer in diskrediet te brengen.
  • Zorg dat betrokkenen zo snel mogelijk in behandeling kunnen, waarbij het de voorkeur heeft om eerst de volwassene(n) te behandelen en dan pas de kinderen. Op die wijze kunnen ouders weer hun ouderrol oppakken en hun kinderen adequaat ondersteunen tijdens hun behandeling.
  • Neem extra voorzorgsmaatregelen in acht als het om intieme terreur gaat en zorg dat betrokkenen apart van elkaar gesproken worden. Ook bij de mondelinge behandeling bij de rechtbank!
  • Neem geen beslissing over ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing van kinderen tot er traumabehandeling heeft plaatsgevonden, tenzij er sprake is van acute onveiligheid van de kinderen die niet in vrijwillig kader kan worden weggenomen. Onderbouw daarbij waarom wordt overgegaan tot deze maatregelen. Is er sprake van een ernstige bedreiging van de ontwikkeling van de kinderen?. Trauma of zelfs LVB-problematiek is an sich geen grond om een dergelijke vergaande maatregel te treffen, maar moet altijd in de context van veiligheid worden bezien.
  • Laat geen IQ-test doen bij een vermoeden van LVB-problematiek tot traumabehandeling heeft plaatsgevonden. Onderbouw daarbij de noodzaak voor het uitvoeren van een intelligentietest, namelijk dat er sprake is van een ernstige bedreiging voor de ontwikkeling van de kinderen als gevolg van een tekortschieten door de ouder in zijn/haar opvoedkundige rol.
  • Zorg dat professionals bij de Raad voor de Kinderbescherming en in de rechtbank traumasensitieve scholing volgen in de context van huiselijk geweld en kindermishandeling, bijvoorbeeld bij Drakentemmers. Besteed hierbij in het bijzonder aandacht aan intieme terreur vanwege de afwijkende kenmerken van deze vorm van huiselijk geweld en kindermishandeling.
  • Denk aan artikel 31 van het Verdrag van Istanbul: het recht van de pleger op omgang met de kinderen mag niet ten koste gaan van de veiligheid en de rechten van het slachtoffer en de kinderen! In sommige gevallen heeft traumabehandeling voorrang op contactherstel met de pleger.
  • Oefen geen druk uit op slachtoffers van intieme terreur om deel te nemen aan gezamenlijke hulpverlening en/of mediation met de pleger. Gezamenlijke hulpverlening en mediation bieden de pleger een platform voor voortzetting van de psychische mishandeling en zijn voor het slachtoffer een voortdurende trigger van het trauma. In geval van huiselijk geweld is verplichte bemiddeling verboden op grond van artikel 48 van het Verdrag van Istanbul.

Reacties